Türkiye’de bireysel yatırımcılar 5 aydır aralıksız dolar alıyor.
Bireysellerin kıymetli maden dahil yabancı para mevduat ve fonları yaklaşık 5 aydır, her hafta aralıksız artış gösterirken 102.5 milyar dolara ulaşan birikim tarihi zirveye de oldukça yaklaştı.
Merkez Bankası verilerine göre son 5 aylık dönemde bireysellerin döviz birikimleri 12.7 milyar dolar arttı.
Verilere göre 15 Şubat ile biten haftada bireylerin yabancı para cinsinden mevduat ve fonları yaklaşık 180 milyon dolar artışla 102.47 milyar dolar oldu ve 29 Nisan 2016’da görülen 104.1 milyar dolarlık tarihi zirveye de oldukça yaklaştı.
En son 5 Ekim 2018 haftasında döviz birikimlerini azaltmayı tercih eden bireyseller takip eden 19 haftada döviz
birikimlerinde kesintisiz artırdılar.
HEP OLAR ALDILAR
Verilere göre 5 Ekim 2018 haftasında 89.8 milyar dolar olan bireysellerin kıymetli maden dahil yabancı para mevduat ve fonları aralık artış yaşandığı bu dönemde 12.7 milyar dolar yükseldi.
Dolar/TL Ağustos ayında 7.24 ile tarihi zirvesini test ettikten sonra yönünü aşağı çevirmişti. Bireysellerin döviz
birikimini düzenli artırmaya başladığı Ekim ayına kur 6.20 civarında başlamış ve bu ayı 5.30 civarında tamamlamıştı.
Dolar/TL takip eden aylarda dalgalı bir seyir izledi ancak genel olarak 5.30 etrafında işlem gördü. Üst düzey bir bankacı, “Bireyseller uzun süredir döviz birikimlerini artırıyor. Burada iki ana neden söyleyebiliriz.
Birincisi geçtiğimiz yıl Ağustos ayında yaşanan kur şoku döneminde bireysel yatırımcıların kar amaçlı 8 milyar dolar civarında döviz bozdurduklarını görmüştük. Zirve öncesindeki dönemleri de dahil edersek bu tutarın zamanla yerine konduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz” dedi.
Bankacı, bir diğer etkenin ise beklentiler olmaya devam ettiğine dikkat çekerek, “Bireysel yatırımcı geçmiş
tecrübelerine dayanarak birikimlerinin bir bölümünü döviz olarak tutmaya alıştı. Şu an bu alışkanlığını değiştirmek için yeterli neden de görmüyor. Bireylerin ne amaçla birikim tercih ettiğini seçmek zor ancak burada seçim döneminin yaklaşmış olması gibi riskleri değerlendirdiklerini düşünüyorum.”
Bankacı ayrıca TL mevduat faizlerinin yüzde 20 civarında olmasına karşın döviz birikimlerinin hala artıyor olmasının dolarizasyon açısından önemli bir risk unsuru olduğuna da dikkat çekti.
Bireyseller dışında kurumsal lokaller de aynı dönemde genel olarak döviz birikimlerini artırmayı tercih ettiler. Geçen hafta itibarıyla kurumların kıymetli maden dahil yabancı para mevduat ve fonları yaklaşık 257 milyon dolar artışla 66.91 milyar dolara yükseldi.
Bireysel ve kurumsallar birlikte değerlendirildiğinde ise kıymetli maden dahil yabancı para mevduat ve fonları geçen hafta itibarıyla 169.4 milyar dolara yükseldi. TCMB verilerine göre bu son 6 yılda 50 milyar dolarlık bir artış anlamına geliyor. Aynı dönemde ise dolar/TL 1.80 seviyesinden 5.30’lara yükseldi.
Bankacılar lokallerin döviz birikimlerinin dolarizasyon nedeniyle önemli bir dezavantaj olduğunu belirtseler de bir
diğer taraftan ise birikimlerin TCMB rezervlerini de aşmış olması ise olası kur şoklarında önemli bir tampon olarak görev yapmasına neden oluyor.
Bir çok bireysel yatırımcı düşük seviyeden döviz alım, yüksekten kar amaçlı döviz satım işlemi yapıyor. Bu TL’deki sert değer kayıplarının yaşandığı dönemde bireysel satışların görülmesi halinde önemli bir tampon görevi görüyor.
Bankacılara göre kurumsallar ise seviyeden kar etmek amacı ile değil genel olarak ileriki dönem döviz borcu ödemesi amaçlı alım yapıyorlar.
