Bankaların ekonomiye destek açıklamaları palavra çıktı. Türkiye’nin en büyük bankalarının 2018 yılında kredi musluklarını ciddi anlamda kıstıkları ortaya çıktı. İşte kredi musluğunu kısan ve her şeye rağmen açan bankalar:
2018’de Kredilerde Piyasayı İŞ Bankası ve YKB sırtladı
Bankaların 2018 yıl sonu mali verileri açıklamaya başlaması ile kredilerdeki fotoğrafları daha net ortaya çıktı. Hangi banka piyasaları fonladı hangisi piyasalardan çekilerek küçüldüğü daha net anlaşıldı. CEO’ları yaptığı “piyasaları fonluyoruz, şu kadar milyon TL Kredi açtık” söylemlerinin altının dolu olmadığı, rakamsal olarak tam tersinin gerçekleştiği ortaya çıktı.
Bankalar gerçekten piyasayı krediler ile fonladılar mı ?
Değerlendirmeye aldığımız bankaları içeren tabloya baktığımızda gerçekten ibret verici. Bankalar arasında kredi stratejisinde ciddi sapmalar var. Söze değil rakamlara baktığımızda bazı bankaların reklam, söz ile davranışları ( rakamları ) birbiri ile çelişiyor. Sürekli “Sanayicinin, Çiftçinin, Esnafın, Tüketicinin yanındayız” diye Piyasaya mesaj veren reklamlar yapan bazı bankaların hiç de öyle olmadığı ortaya çıktı.
2018’de İş Bankası ve YKB piyasayı sırtladı
Değerlendirmeye alınan bankalar arasında İşbank ve YKB rakiplerinde açık ara önde, piyasaya desteği kesmediği gibi hacimsel ve yüzdesel olarak Kredilerde ek kaynak aktarmış. İş Bankası 20 milyar 30 milyon ek kaynak sağlayarak kredilerde 2017’ye göre yüzde 8,34 büyüdüğü gözüküyor. YKB’de 16 milyar 378 milyon TL ek kaynak sağlayarak kredilerde 2017’ye göre yüzde 8,40 büyüdüğü görülüyor. Garanti Bankası da 13,6 milyar TL ek krediler ile piyasaya aktif destek veren bankalar grubunda yer aldı. Kapanan kredileri düşündüğümüzde bankaların piyasayı aslında açıkladıkları tutardan daha fazla kaynak aktardığını söylemek yanlış olmayacaktır. İşbank ve YKB 2018’in ikinci yarısındaki çalkantılara rağmen Piyasalara aktif destek vermesi piyasalar tarafından da “gerçek dost, Türkiye’nin bankaları” unvanlarını hak ediyorlar. Kısaca bu bankalarda Yağmurda şemsiyeler açık kalmış hatta büyük şemsiye ile değiştirilmiş.
Kredi Hacimlerine en fazla artış QNB Finansbank ve Denizbank’tan
Piyasalarda belirsizlik başlayınca bazı bankalar bekleyim görelim Stratejisi uygularken orta ölçekli kredi hacmine sahip QNBFinansbank ve Denizbank piyasalara rağmen büyüyerek yılı kapamayı tercih etti. Kredi hacimleri düşünüldüğünde her iki bankanın da büyüme hacim ve oranı çok daha fazlasını ifade ediyor. QNBFinansbank 11,3 milyar TL kredi hacimsel artışta % 12,06 büyürken, Denizbank 11 milyar TL ile % 14,55 oranında büyüyerek en fazla oransal olarak büyüyen banka oldu.
Bekle gör stratejisi uygulayan bankalar
TEB ve ING Bankasında 2017’ye göre toplam kredi hacim ve oranında kayda değer fazla bir değişiklik olmadı uzmanlar her iki bankanın da bekle gör stratejisi uygulaması sonucu kredi hacimlerini değişmediğini mevcudu korumayı tercih ettiklerini belirtti.
Akbank’ta küçülme şok yarattı
2018’de hacimsel olarak en çok küçülen banka Akbank oldu. Akbank 5 milyar 384 milyon TL ( 1 milyar USD eder ) küçülerek dört büyükler arasında tek küçülen banka oldu. Bankalar bilançoları TL tuttuğu için kur artış dönemlerinde Döviz Kredilerinde doğal bir artış oluyor. Görünen o ki Akbank kredilerdeki kur artış farkını da eritmiş bu da kredilerde küçülmenin açıklanandan daha fazla olduğunu gösterir. Ödenmeyen veya yapılandırılan kredilerin faizli bakiye ile devam ettiği için o kısımda da yapay bir kredi yükselmesi olduğunu da unutmamak lazım. Bütün bunlar düşünüldüğünde küçülmenin büyüklüğü sektörün içindeki uzmanlar tarafından da yüksek bulundu.
Giden Güven geri kazanılır mı?
Uzmanlar, Akbank’ın piyasalara tekrar güven vermek için yıllardır terk ettiği eski “Güveninizin Eseri” sloganına geri dönmesinin bu bilgiler ışığında okumak gerektiğini belirtti. Bir Uzman, “Akbank niçin küçüldüğünü merak ettiklerini” söyledi. Banka CEO’sunu piyasaya güven verici cümleleri ile rakamlarının çelişmesine rağmen hala “niçin küçülme stratejisi uyguladıkları?” yönünde kamu oyunu doyurucu bir açıklama yapmaması da “bu bankalarda kamu oyunun bilmediği başka sorunlar mı var?” sorusunu gündeme getirdi. 2019 verileri çıktığında bankanın aynı kredi küçülme stratejisini sürdürüp sürdürmediği de görülmüş olacak.
