Finansal piyasalarda bi şey fiyatı çok düştü diye alınmaz ! Giden trene koşup atlamak lazım gelir.Ee bu da biraz kondisyon ister elbet .Kondüktör düdük çalsın diye kompartmanda sanal okey oynayıp durmak bir süre sonra anksiyeteye neden olur. TAYFUN ORAL yazıyor:
PETROL
Bir süper star Ajda Pekkan şarkısı olması yanında ; hidrojen ve karbondan oluşan ve içerisinde az miktarda nitrojen ve kükürt bulunan karmaşık bir bileşendir .
2018 yılına dünyada İspatlanmış petrol rezervi ; 1.7 milyar varildir .Bir varil petrol yaklaşık 160 litreye denk gelir. Dünya petrol rezervinin büyük porsiyon olarak yaklaşık ; %48 i Ortadoğu ülkelerinde ,%18 Güney ve Orta Amerika ülkelerinde ,%14 ü de Kuzey Amerika ülkelerindedir.
OLAN VAR OLMAYAN VAR ..OLMAYIP DA TÜKETEN VAR ..
Dünya petrol rezervinin % 14 üne sahip olan Kuzey Amerika , dünyada üretilen petrolün %20 sinden fazlasını tüketirken .Çin son dönemdeki tüketimi %14 le ve Hindistan da %5 lere vuran tüketim miktarları ile ; benzin istasyonu sahibi babanın ,Mustang meraklısı oğlu kıvamında asfaltı ağlatmaktadır.
2019 yılında günlük 101 milyon varil ile dünya tüketim rekoru kırılmış olması muhtemel görünmektedir.
101 İN KERAMETİ
101 sayısı ,bizim konumuz değil .Ama ,yeri geldi meraklısı için ; bir çok referans kaynağında özel bir sayı olduğunu görmek mümkün …Kutsal kitaplarda ,matrix başta olmak üzere bir çok filmde ,onlarca araştırmada ,yüzlerce kitapta ,konusu geçmiş bir özel sayıdır.
Geçen hafta petrol fiyatında görülmemişin görülmesinde ; 101’inde bir kerameti var mı ? Bilmem ..Bu vesile ile, ilim irfan sahiplerinden bu konuda da bir açık oturum bekleriz ..
CONTANGO
Bizim mahalledeki , yeni jenerasyon bisikletçinin buldog köpeğinin ismi.Aynı zamanda ; bir malın şimdiki fiyatı (spot ) ile 3 ay sonraki ( vadeli ) fiyatı arasındaki pozitif fark .Buna ister vade farkı ,ister faiz farkı ,ister gaddar kapitalizmin kurnaz tezgahı deyin ,bu ; budur.
Normal şartlar altında ,basit olarak ; bir malın spot fiyatı 10 ise aylık vade farkı da 1 ise , yine basit olarak ,o malın üç ay sonraki fiyatı ; 13 olur . Teoride, ilerideki fiyat ; şimdiki fiyattan hep daha fazladır .Finansal piyasalar buna göre teorik fiyat hesaplar .Fiyatın içinde geleceğe dair beklenti ve depolama maliyeti gibi diğer yan etkileri de koymak gerekir .Kısaca normal şartlar altında ve çoğunlukla ;ilerideki fiyatlar şimdiki fiyatlardan yüksek olur.Bu durum CONTANGO dur . Ya , ileride fiyatın düşeceğine dair bir beklenti oluşursa ?
BACKWARDATION
Spot fiyatın ,gelecekteki fiyatın üstüne çıkma durumudur .Gelecekte ilgili malın ; arz fazlası ,talep yetersizliği gibi nedenlerle şimdiki fiyatından daha düşük olmasının beklendiği haldir.Ekonomilerde , yavaşlama yada küçülme beklentisi , böyle bir sonuç üretebilir .
SUPER CONTANGO
Süper-contango, bir emtia (mal) için spot fiyatın vadeli işlem fiyatının altında dramatik bir şekilde işlem yaptığı zamandır. Süper-contango genellikle fiziksel emtia depolamak için envanter alanı aşırı arz nedeniyle tükendiğinde ortaya çıkar – yani bir vadeli işlem sözleşmesinde taşıma maliyeti (fiziksel emtia depolama maliyeti ) artar.
İşte geçenlerde yaşadığımız buymuş meğer .Hani petrol kontrat fiyatları dramatik bir şekilde eksi ye gitti ya . Dedim nooluyo ? Petrol alana üste para mı verecekler ? Peki elektrikli araba vaziyetleri ,projeleri ne olacak ? Tesla ? Yandı kafam…
Zaten bir aydır tanker gemi kira fiyatlarında hızlı bir artış oluyordu .Benim jeton şimdi düştü !.Meğer bu taşımacılık gemileri ,artık depo olmuş .Petrol arzı devam ettiği ama , covid19 arabalara ev hapsi verdiği için ,bütün depolar dolunca bütün demirli tanker gemiler depoya dönüşmüş .
Taşıma maliyeti arttıkça, daha fazla depolama alanı oluşturulmazsa vadeli işlem fiyatı daha da artacaktır. Süper contangodan çıkmak için, daha fazla depolama alanı yaratılana veya mevcut stoklar tükenene kadar bir malın arzının azalması gerekecektir.
Bununla birlikte, bir meta arzını durdurmak kolay bir iş değildir. Örneğin, petrol arzını durdurmak zordur, çünkü ABD, Rusya, Çin ve OPEC üyesi ülkeler gibi dünyanın önemli petrol üreten bölgeleri vardır.
Üretim kesintilerini koordine etmek için çok farklı varlıklar edinmeye çalışmak zor olabilir ve genellikle bir taraf diğer tarafların da aynı şeyi yapacağından emin olmadıkça üretimini kesmek istemez.
Birçok yatırımcı ve tüccar, bir metaın spot fiyatının alt sınırının altına düştüğünün bir göstergesi olarak süper-contango’yu alacak. Stoklar tükenene ve etkili üretim kesintileri yapılıncaya kadar fiyatın yükselmesi olası değildir.
Geldik yine aynı yere .Finansal piyasalarda bi şey fiyatı çok düştü diye alınmaz ! Giden trene koşup atlamak lazım gelir.Ee bu da biraz kondisyon ister elbet .Kondüktör düdük çalsın diye kompartmanda sanal okey oynayıp durmak bir süre sonra anksiyeteye neden olur. “Yav ,bi hava alim bu tren kalkmıcak “galiba diye iki dakkalığına aşağı inilir .Ardından bir düdük sesi duyulur .İtalyan olsaydı Pavarotti mahalle korosundaki kariyerine devam edecek olan Yıldırım Gürses ‘ten “ eller ,eller “ şarkısı duyulur zihnin derinliklerinde, giden trenin ardından .Ben çok dinledim ,söyledim ,eşlik ettim ordan biliyorum …Sallanır dile gelir ..Konuşan ellerimiiiiizzz…
QUARANTA ( HELE Bİ KIRKI ÇIKSIN , EL ÖPMEYE GETİRİCEZ DAYISI ..( çeyreği hazırla ! ) )
Karantina .Bir çok şeyde olduğu gibi ,bu kelimenin kökü de İtalyanca .Ekonomisi ticarete dayanan Venedik Cumhuriyetinde ,başkent Venedik ‘e salgın hastalık bulaşmasın diye kente gelen gemiler ,40 gün şehir açıklarında denizde beklermiş .Karantina kelimesi , 40 sayısının italyancası olan “quaranta “ kelimesinden geliyor.. Ne acayip . O zaman bu işleri çözmüş olan dedeler, maalesef torunlarına yeterince anlatamamış ya da haylazlar dinlememiş olmalılar .Şimdi sevgili Italyan dostlarımızın yaşadıklarına bakınca ,karantinanın mucidi olmaları daha da trajik hale getiriyor durumu .
Her şeye rağmen . Bu da geçecek yahu !.. Yine yaşamın hakkını vermeyi onlardan öğrenmeye devam edeceğiz ve yeniden . “A far l’amore comincia tu “… yani ; yeniden sevişmeye başlayacağız …açın şimdi YouTube ‘u Rafaella Carra ‘ bu zamansız videosunu izleyin ve yarın sabah güne başlarken bir kez daha …
tayfunoral@gmail.com
