Dr.Ayhan Bülent Toptaş yazıyor: Ekonomi yönetiminden ya da iktidar kontrolündeki medyadan doğru bilgi alamadığını düşünen, tasarruflarını ya da yatırımlarını korumak isteyen vatandaşların YouTuber iktisatçılara olan ilgisi arttı.
Yıllar sonra 2020 yılındaki pandemi ve artan ekonomik sorunlar anımsandığında bugünlere ilişkin anılar arasında YouTuber iktisatçılar da önemli bir yer tutacak: 1980’lerde başlayan ekonominin liberalleşmesi sürecinde her şeyin devletten beklenilmemesi, devletin her an ekonomik alanda vatandaşlara sahip çıkamayacağı vurgulandıkça kendini başını kurtarmak zorunda hisseden vatandaşların ekonomi bilgisine talebi arttı. Bu çerçevede 80’li ve 90’lı yıllarda gazetelerde ekonomi yazarları, ekonomi köşeleri ve televizyonlarda ekonomi sohbetleri ve herkes için ekonomi kitaplarının yayıldığı görüldü. 2000’lerde ise geleneksel medya kanallarına ek olarak internetin getirdiği imkanlarla bazı ekonomi yazarlarının bloglarını ve Twitter hesaplarını etkili bir şekilde kullanmaya başladıkları görüldü. Oldukça pedagojik ve sistemli anlatımlı ekonomi kitapları ile geniş bir okuyucu kitlesine ulaşabilen Mahfi Eğilmez, blogu ve 1,5 milyona yakın takipçisi olan Twitter hesabıyla ekonomiye ilgi duyan geniş bir kesimle bağ oluşturdu.
2018 ve 2019 yıllarında ekonomik sorun ve kaygıların yoğunlaşmasına YouTuber iktisatçıların yükselişi eşlik etti. Medyanın büyük ölçüde iktidar tarafından kontrol edilmesi, ekonomi politikalarını eleştiren iktisatçıların bu mecralarda kendine yer bulamaması, iktisadi verilerin güvenilirliği ile ilgili sorunlar yaşanması ve bunların daha dikkatli yorumlanmasına gerek duyulması bu yükselişin yolunu açtı. Ekonomi yönetiminden ya da iktidar kontrolündeki medyadan doğru bilgi alamadığını düşünen, tasarruflarını ya da yatırımlarını korumak isteyen vatandaşların YouTuber iktisatçılara olan ilgisi arttı.
Bu kanallar özellikle okuma konusunda çok fazla hevesi olmayan ya da görüntülü iletişimle öğrenmeyi daha çok tercih edenlerin ilgisini çekiyor. Bir bilginin görüntü, jestler, mimikler, uygun bir ses tonuyla aktarılması pek çok kişi için daha cazip olabiliyor. İzleyici, karşısında aktarılan bilginin kaynağını bizzat görünce ya da direkt iletişim kurabilme olanağı bulunca bilgi ve sunucusu ile daha yakın bir bağ oluşturabiliyor. Bu paylaşımları çekici yapan bir başka faktör de izlenme sürelerinin fazla uzun olmaması. Videoların çoğu 10-25 dakikalık çekimler halinde sunuluyor. Bu tarz bilgi edinme şeklinin bir diğer avantajı da TV programlarının aksine YouTube’da kaydedilen bir sunumun istenilen yerde kesilebilmesi ve yine istenildiğinde kalınan yerden devam edilebilmesi. Yorumların ve soruların sunucuya hem canlı yayında hem de yayın sonrasında iletilebilmesi her zaman mümkün.
YouTuber iktisatçıları takip edebilmek için derin bir ekonomi bilgisine gerek yok. Sağduyuya ve biraz hayat bilgisine ihtiyaç var. Hayat zaten insanlara bir şekilde ekonomik olguları öğretiyor. Özellikle işsizlik ve enflasyona vatandaşlar hiç yabancı değiller.
YouTuber iktisatçılar hemen hemen tüm programlarında sundukları görüşlerin yatırım tavsiyesi olmadığını vurguluyorlar ve anlattıklarının mutlaka yetkili bir yatırım danışmanının görüşü de alınarak değerlendirilmesini öneriyorlar.
Bu yazımda en az elli videosunu seyrettiğim bazı YouTuber iktisatçılar hakkındaki izlenimlerimi paylaşmak istiyorum. Bunlar şüphesiz benim kendi görüşlerim.
Atilla Yeşilada: Atilla Yeşilada sosyal medya ile görüşlerini en geniş şekilde yayabilen bir YouTuber iktisatçı. 1961 yılında İstanbula’da doğdu. Ekonomi eğitimini ABD’de çeşitli üniversitelerde tamamladı ve ekonomi dersleri verdi. 1990 yılından itibaren araştırma ve danışmanlık hizmetleri ve haber analiz programları sundu. 400’den fazla sayıda çektiği ekonomi yorumu videoları ile YouTube takipçi sayısı 331 bine ulaştı.
Piyasa ekonomisine inanan Yeşilada çok geniş kaynaklardan ve profesyonel deneyiminden faydalanarak dünya ekonomisi ve Türkiye ekonomisi ile değerlendirmeler yapıyor ve ekonomi politikalarını analiz ediyor. Bu analizleri yaparken genelde kaygılı gözükse de karamsar görünümünü şakalarıyla, büyük bir bardak dolusu içtiği meyve suyu görünümlü vitaminiyle, ya da boğazına sıktığı spreyle dağıtıyor. Bazılarımızın “bu da olur mu yahu!” diye söylendiği hükümetin ekonomi politikalarını nazik ama çok içten ve etkili bir şekilde eleştiriyor. Kendini Fevkalade Önemli Şahsiyet (FÖŞ) olarak isimlendirse de oldukça alçak gönüllü ve kendi kendini eleştirebilme olgunluğuna da sahip.
Son haftalarda 25 dakikayı bulan videolarını biraz daha kısaltma kararı verdi. Güncel ekonomik gelişmeleri okumaktan ziyade çekici bir sunum izleyerek takip etmek isteyenler için iyi bir seçenek oluşturuyor.
Murat Muratoğlu: Gittikçe kötüleşen ekonomi politikaları ve ekonomik durum hakkındaki eleştirilerini üstün bir mizah anlayışı ile sunan 1972 doğumlu Muratoğlu İstanbul Üniversitesi İngilizce İktisat Bölümü mezunu. Mezuniyetinden sonra ABD’de ve Türkiye’de hazine, fon yönetimi, bankacılık, danışmanlık işlerinde çalışmış. Sözcü gazetesinde, gazetenin ilk yayınlandığı tarihten itibaren köşe yazarlığı yapıyor. Çektiği videoları komik animasyonlarla destekliyor. Sunumunu izlerken hem endişeleniyor hem de gülüyorsunuz. “Güleriz ağlanacak halimize!” diyorsunuz.
Murat Muratoğlu’nun YouTube’daki kanalının 439 bin takipçisi var. Bu gerçekten büyük bir başarı. Murat Muratoğlu bir röportajında bu başarısını büyük ölçüde Türkiye’deki başarısız ekonomi politikalarına borçlu olduğunu ifade etti. Muratoğlu makul ekonomi politikaları yürüten herhangi bir Avrupa ülkesinde bu başarıyı yakalamasının mümkün olmadığını düşünüyor.
Evren Devrim Zelyut: Dokuz Eylül İktisat Fakültesi Mezunu olan Zelyut yatırım uzmanlığı ve yöneticiliği yaptıktan sonra Ulusal Kanal’da iktisatçı olarak çalıştı. Halen Yeniçağ gazetesinde ekonomi yazarı ve aynı zamanda Cem TV’de ekonomi programcısı olarak görev yapıyor. Aynı zamanda Avrasya Yatırım You Tube kanalı için Türkiye ve dünyada, ekonomik, politik ve sosyal alanlardan gelen verileri analiz ederek, bu verilerin hisse senedi, altın ve döviz piyasalarına, hane halklarına ve reel sektör üzerine muhtemel etkilerini değerlendiriyor. Sunumlarını büyük bir ciddiyetle ve son derece açık bir dille ve öğretici bir üslupla yapan Zelyut’un 169 bin takipçisi var.
Selçuk Geçer: Borsa, dolar, Euro, altın, gümüşün gelecekteki değerleri hakkındaki görüşlerini açıkça söylemesini beklediğiniz bir iktisatçı arıyorsanız Selçuk Geçer uygun tercih olabilir. Dünya ve Türkiye’nin genel iktisadi durumu hakkında bilgilendirme yaptıktan sonra söz konusu kıymetlerin belli bir sürede ve belli bir aralık içinde alabileceği değerler konusunda görüşlerini açıkça ifade ediyor. 1972 doğumlu olan Selçuk Geçer, Gazi Üniversitesi İktisat Fakültesi Kamu Yönetimi Bölümünden mezun oldu. Kanal 9, Kanal E, Kanal 24, KRT TV, Bloomberg HT, Business Channel, CNBC-e gibi kanallarda ekonomi programları yaptı. Cem Medya grubu Genel Yayın Yönetmenliğini de yapan Selçuk Geçer’in 441 bin abonesi var.
Memduh Bayraktaroğlu ve Prof. Dr. Emre Alkin’in de sunumlarını ilgiyle izlemeye yeni başladım. Eminim kişinin kendi iktisadi görüşüne, siyasi görüşüne göre seçebileceği ve çok şey öğrenebileceği başka YouTuber iktisatçılar da vardır. YouTuber iktisatçılar bizlere ekonomi danışmanlarımızı yanımızda hissettiriyorlar.
