Amerikan yaptırımları Rusya’yı krize sürüklüyor. Rusya krize girerse ne olur? Türkiye bu krizin neresinde ve nasıl etkilenir?
Amerika ve Avrupa Rusya’ya yaptırım uygulamaya başladığı gün Türkiye’de büyük bir sevinç vardı.
Çünkü Rusya Avrupa’dan alamayacağı ürünleri bizden alacak ve bu ülkeye ihracatımızda büyük patlaya yaşanacaktı.
Sebze fiyatları fırladı.
Hele tavuk hisseleri daha ambargonun adı duyulduğu anda artmaya başladı.
Rusya’nın Ukrayna nedeniyle(?) Amerika tarafından cezalandırılmasının üzerinden yaklaşık bir ay geçti.
Malesef Rusya bizden ne sebze-meyve ne de tavuk aldı.
Bu ülkeye olan ihracatımızda büyük düşüş var.
Şimdi herkes aynı soruyu soruyor: Rusya neden bizden ticaretini arttırmadı.
Rusya bırakın arttırmayı üstelik azaltı da.
Bunun tek bir nedeni var. O da Rusya’da sesiz ve derinden giden bir krizin var olması.
Cuma günü itibariyle 1 dolar Rusya’da 45 Ruble’yi geçti.
Yani Rusya’da hayat pahalandı. Bu krizin daha uzun bir süre devam etmesi bekleniyor. Çünkü Rusya’yı sarsan sadece ambargolar değil aynı zamanda petrolde. Petrolün fiyatı garip bir el tarafından sürekli olarak aşağı çekiliyor. 120 usd civarında olan 1 varil petrol şu anda 80 dolar sınırında. Belki de 80 doların altına inecek. Bazı analistler petrolün 1 yıl içerisinde 50 dolara kadar gerileyebileceğini söylüyorlar.
Petroldeki her 1 dolarlık düşüş Rusya’nın biraz daha fakirleşmesi demek.
İlk baktığınızda bu kriz bizi çok da fazla etkilemiyor görünüyor. Hatta bankacılık sektörü Rusya ambargosundan olumlu bile etkilendi. Rus bankalarına satılamayan sendikasyon istikrarsız olmamıza rağmen bize mecburen verildi.
Ancak artık her şey değişti.
Rusya krizi bu yılın başından itibaren bize ciddi anlamda vuracaktır. Krizin etkisini en az Ruslar kadar biz Türkler de göreceğiz. Bunun tek nedeni turizm sektörü.
2014 yılının ilk 9 aynıda Rusya’dan gelen turist sayısı 3.8 milyondan 4.1 milyona çıktı. Bu rakamın temmuz-ağustos ayına kadar 6 milyona çıkması bekleniyordu. Zaten son 5 yıldır Türk turizmini Ruslar kurtarıyordu. Türkiye’nin 32 milyar dolara yaklaşan turizm gelirinde en büyük pay Rus turistlere ait.
Görünen o ki, bu kriz nedeniyle iyice fakirleşmesi beklenen Ruslar’ın büyük bir bölümü malesef Türkiye’ye gelemiyecek. Petrolün iyice düşmesi ve Ruble’nin dolar karşısında zayıflaması malesef bizi de krize sürükleyecek. Bunun hesabını kimse yapmıyor.
Geçen yıl Türkiye’ye gelmek için cebine bin dolar koyan Ruslar bunun için 27 bin Ruble veriyorlardı. Şimdi aynı dolar için yaklaşık 50 bin ruble vermeleri gerekiyor. Bu şartlar altında Ruslar’ın gelmesi mümkün değil.
Nitekim 10 gün önce THY’nin Kazan-İstanbul uçuşunda dikkatimi çeken bir şey oldu. THY’nin genelde Kazan seferlerinde tek koltuk bile boş olmazdı. Bu yıllardır hep böyleydi. Yılda 3-4 kez gittiğimden bunun analizini çok iyi yapıyorum. Malesef bu defa uçağın yarıdan fazlası boştu. Bu boşluk giderken de gelirken de dikkat çekici bir orandaydı.
Bu sadece Kazan uçuşunda değil aynı zamanda diğer hatlarda da dikkat çekiyor. Yani krizin etkisi Türkiye’de görülmeye başladı bile. Krizin şiddeti her geçen gün biraz daha artacak ve Türkiye en büyük turizm geliri sağladığı Rusya’dan biraz daha uzaklaşacak.
2015 sadece sanayi ve üretim için değil bacasız sanayi turizm için de kabus yılı olabilir. Bunun için Türkiye tebririni şimdiden almak zorunda.
