Konut satışları yılın ilk ayında düşüş gösterdi. Büyük şehirlerin dışında konut satışı adeta durdu. İnşaat sektöründe kabus gerçek mi oluyor?
Türk ekonomisi son 5 yılda sadece inşaat sektörü alanında büyüdü. Sanayi üretimi ve ihracat gerilemeye başladı. Geçtiğimiz yıl hep gerileyen inşaat sektörü ise ekim, kasım ve aralık ayında süpriz bir şekilde artış göstermişti. Ancak son açıklanan rakama bakılınca bunun geçici bir durum olduğu ve hareketin ipotekli satışlardan kaynaklandığı ortaya çıkıyor.
İpotekli satışların ise tıkanması yılın ilk ayında konut satışının düşmesine neden oldu.
Peki bundan sonra ne olur?
İnşaat sektörü son bir yıldır kabus görmesine rağmen faizlerin yeniden düşececeği ve hareketleneceği beklentisiyle trendini sürdürüyordu. Ancak bankaların tüketicilere kullandırdığı kredilerde faizlerin 2 yıl öncesi seviyede olmasına rağmen büyük düşüş sektörün gizli bir kriz yaşadığını ifade ediyordu. Nitekim konut satışlarının zirvede olduğu 2013 yılında bile konut kredilerinde faiz oranı yüzde 0.85 ile 0.87 arasındaydı. Oysa şu anda konut kredileri 0.80’e kadar geriledi ve kredi talebi yok denilecek kadar az.
SORUNLU KREDİLER ARTIYOR
Konut cephesindeki krizin ilk sinyalini bankalar aldı. O da son 5 yılda verdikleri konut kredilerinde ödeme aksamasının ciddi rakamlara ulaşması oldu. Takipteki alacakların artması inşaat şirketlerinin banka kredilerinden vazgeçip senetli satışlara yönelmelerine neden oldu. Yani son 10 yılda büyük paralar kazanan inşaat şirketleri yaptıkları emlakları kendi kredileriyle satmaya çalıştı. Faizsiz olarak lanse edilse dahi bunun fiyatlara giydirilmiş olduğu ortaya çıktı.
Nitekim giydirilmiş fiyatlar son bir yılda istenilen satışın olmamasına rağmen konut fiyatlarının kağıt üzerinde de olsa yükselmesine neden oldu.
İFLASLAR GELEBİLİR
Sektörde yaşanan krizin artık alenen konuşulması bazı inşaat firmalarının iflasını öne çekebileceği de öne sürülüyor. Bazı inşaat şirketlerinin özellikle büyük şehirlerdeki projelerinde gecikmelerin yaşanması finansal krizin sinyalleri olarak da yorumlanıyor.
ANADOLU DURDU
Konut satışları ipotekli olarak İstanbul ve Ankara’da kısmen de olsa devam ederken Türkiye genelinde durma noktasına geldiği görülüyor. TUİK verilerine göre, Ardahan ve ağrı gibi şehirlerde sadece 6 satış oldu. Yine Türkiye’nin 50’ye yakın şehrinde satış rakamları 500’ün bile altında kaldı.
