Borsa İstanbul’da ay ortasında keskin düşüşe yol açan ve büyük banka hisselerinin art arda taban olmasına yol açan kaldıraçlı pozisyonların kapatılması için Takasbank tarafından aracı kurumlara fonlama sağlandı.
Sabah Merkezi Kayıt Kurumu tarafından KAP’a yapılan açıklamaya göre Şekerbank’ın sermayesinin yüzde 13.05’ine denk gelen 242.7 milyon TL nominal değerli pay ile TSKB’nin sermayesinin yüzde 7.22’sine karşılık gelen 202.1 milyon TL nominal değerli paylar dün Takasbank’a teslim edildi.
Bunun ardından Takasbank’tan KAP’a yapılan açıklamada hisselerin, aracı kurumlarca üç şirketin hisselerine dayalı pozisyonların kapatılmasına yönelik fonlama sağlanması nedeniyle Takasbank’ın saklama hesaplarına alındığı ifade edildi.
Açıklamada, “Takasbank’ın Merkezi Karşı Taraf hizmeti verdiği Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası’nda, aracı kurumlarca TSKB, SKBNK ve ISGYO dayanak varlıklarına bağlı pozisyonlarının kapatılmasına yönelik tahsisli fonlama yoluyla likidite sağlanması nedeniyle bahse konu paylar…ilgili teminat saklama hesaplarına alınmıştır” denildi.
Adının açıklanmasını istemeyen bir fon yöneticisi Şekerbank, TSKB ve İş GYO paylarında hafta başında yüksek miktarda açık pozisyon bulunduğuna dikkat çekerek, söz konusu hisselerin Takasbank’a aktarılmasıyla, bu üç hisseye dayalı vadeli kontratlarındaki açık pozisyonların kapatılmış olacağını belirtti.
Bu hamlenin ardından bu üç hissedeki stresin ortadan kalkacağı değerlendirmesinde bulunan fon yöneticisi, “Bu ne demek: İki banka vadeli kontratındaki açık pozisyon artık kapatılmıştır. İş GYO da yarın olmadan kapatılır. Yani piyasadaki sıkışıklığın çözüldüğünü gösteriyor” dedi.
Söz konusu üç hissenin kaldıraçlı kontratlarının vadesi yarın dolacak. Bu hisselere dayalı açık kaldıraçlı pozisyon sayısı her ne kadar son günlerde bir miktar azalmış olsa da, yüksek seyrini koruyordu. Pozisyonları taşıyan yatırımcıların açık pozisyon kadar hisseyi spot piyasadan bulmaları ve bunu karşı tarafa vade sonunda teslim etmeleri gerekiyor. Ancak spot piyasa adeta kilitlendiği için hisseleri bulmak mümkün olmuyordu.
Aynı fon yöneticisi hisselerin Takasbank’a teslim edilmesiyle birlikte bu sorunun ortadan kalktığını ancak yatırımcılar ettiği zararın piyasa tarafından izlendiğini belirtti.
İş GYO’nun nakdi uzlaşısı ile ilgili ise herhangi bir bildirim yapılmadı.
İlk VİOP krizi
Borsa İstanbul’da bankacılık hisseleri yatırımcıların vadeli piyasalarda aldığı kaldıraçlı pozisyonların da etkisiyle temmuz ortası ile eylül ortasında yüzde 150’nin üzerinde prim yaparken, hisselerde başlayan düşüşün ardından gelen teminat tamamlama çağrıları ile sert satışlar “ilk VİOP krizi” olarak tanımlanmıştı.
Büyük hisseler üç-dört gün taban olduktan sonra düşüşü durdururken, yüksek miktarda açık pay vadeli pozisyonun bulundugu Şekerbank, TSKB ve İş GYO hisselerinde keskin düşüşlerini devam ettirmislerdi.
Şekerbank ve TSKB hisse ve vadeli kontratlarında 10 güne yakın devam eden taban hareketi bugün son bulurken, İş GYO art arda 10. günde de yüzde 10 kayıpla taban olmaya devam etti.
26 Eylül itibarıyla eylül vadeli Şekerbank kontratlarında açık pozisyonlar yüzde 71, TSKB kontratlarında yüzde 74, İş GYO kontratlarında ise yüzde 49 oranında gerilemişti.