MUHASEBE nedir?
Muhasebe, karar süreçlerinin yürütülebilmesi için oluşturulmuş bilgi sistemidir.
Karar vericiler bilgiye ihtiyaç duyarlar. Muhasebe, verileri anlamlı bilgilere dönüştürerek karar süreçlerinin işletilmesini temin eder. Bunun için muhasebe verileri kaydeder, sınıflandırır ve özetleyerek raporlar.
İletişim ve bilgi teknolojilerinin gelişmesine paralel olarak toplanan verilerin büyüklüğü her geçen gün artış göstermektedir. Bu durum yığın verilerin analizini gerekli hale getirmektedir. Bu bahisle büyük veri analizi günümüzde muhasebenin öncül konu başlıklarından biri haline gelmiştir.
Raporlar, muhasebenin çıktılarıdır ve kuruluşların paydaşlarına bilgi ilettiği iletişim araçlarıdır.
Parayla ölçülebilir veri ve bilgiler finansal muhasebenin, parayla ölçülemeyen veri ve bilgiler finansal olmayan muhasebenin konu alanı içerisinde ve raporlarında yer alır. Genel muhasebe, maliyet muhasebesi ve yönetim muhasebesi finansal muhasebe alanları iken sürdürülebilirlik muhasebesi ve çevre muhasebesi finansal olmayan muhasebe alanlarıdır.
Finansal muhasebenin çıktıları olan finansal tablolar (raporlar) genel amaçlı veya özel amaçlı olabilir. Genel amaçlı finansal tablolar seti finansal durum tablosundan (bilanço), kar veya zarar ve diğer kapsamlı gelir tablosundan (gelir tablosu), nakit akışı tablosundan, özkaynak değişim tablosundan ve bunların ayrılmaz parçası durumundaki dipnotlardan oluşur. Genel amaçlı finansal tablolar esas olarak dış paydaşlar için hazırlanır. Kreditörler, yatırımcılar ve devlet temel dış paydaş gruplarıdır. Kreditörler borç verip vermeme kararı için, yatırımcılar al-sat-tut kararı için ve devlet vergi tahsili amacıyla genel amaçlı finansal tablolardan faydalanır. Dış paydaş gruplarının sayı ve finansal hacim itibariyle vereceği yanlış kararlar yaygın negatif ekonomik etkiler yaratabilir. Bu nedenle genel amaçlı finansal tabloların hazırlanışı ve sunumu yasal çerçevede düzenlenmiş, standardize edilmiş, denetim altına alınmış ve profesyonel meslekler (SMM, YMM, Bağımsız Denetçi) tanımlanmıştır. Özel amaçlı finansal tablolar ise kuruluşun iç paydaşları (örneğin yöneticiler) için hazırlanan ve standardize edilmemiş finansal raporlardan oluşur. Dış paydaşlara sunumu zorunlu değildir. Birim maliyet hesabı, gider dağıtım tabloları özel amaçlı finansal raporlama örnekleridir.
Finansal olmayan muhasebenin çıktıları sürdürülebilirlik raporlarıdır (kısmen entegre rapor). Sürdürülebilirlik muhasebesi kuruluş faaliyetlerinin ekonomik, sosyal ve çevresel etkilerini bilgi kullanıcılarına iletir. Karbon salınımı, su kullanımı, tedarik ve pazarlama faaliyetleri, yerel halkla sosyal ilişkiler gibi hususlar finansal olmayan raporların konusu dahilindedir.