AMORTİSMAN nedir?
Amortisman, bir varlığın maliyetinden (veya maliyet yerine geçen diğer tutarlardan) kalıntı değerin düşülmesiyle bulunan tutarın, yararlı ömür süresince sistematik olarak dağıtılmasını ifade eder.
Yararlı ömür, bir varlığın işletme tarafından kullanılabilir olan süreyi veya işletme tarafından ilgili varlıktan elde edilmesi beklenen üretim sayısı veya benzeri üretim birimini ifade eder.
Maliyet ve yönetim muhasebesi yaklaşımı çerçevesinde amortisman, yararlı ömür süresi bir yıldan fazla olan varlıkların (duran varlıklar) tüketim yoğunluğuna göre (faydalanma şekli) giderleştirilmesini temin eden sistematik bir süreçtir.
Finansal yönetim yaklaşımı çerçevesinde amortisman, faaliyet zararı olmadığı sürece yararlı ömür süresi bir yıldan fazla olan varlıkların (duran varlıklar) likiditasyonunu sağlar. Bu açıdan nakit çıkışı gerektirmeyen bir gider olan amortisman, işletme sermayesi finansmanına katkı sunan dönemsel bir nakit girişi yaratır.
Bir maddi duran varlık kaleminin, toplam maliyetine göre önemli bir maliyeti olan her bir parçası ayrı ayrı amortismana tabi tutulur.
Her bir döneme ilişkin amortisman gideri, başka bir varlığın defter değerine dahil edilmediği sürece, gelir tablosu ile ilişkilendirilir.
Bir varlığın amortismana tabi tutarı yararlı ömrü boyunca sistematik olarak dağıtılır.
Kullanılan amortisman yöntemi, varlığın gelecekteki ekonomik yararlarına ilişkin olarak işletme tarafından uygulanması beklenen tüketim modelini yansıtır.
Bir varlığın amortismana tabi tutarının yararlı ömrü boyunca sistematik olarak dağıtmak için çeşitli amortisman yöntemleri kullanılabilir. Bu yöntemler doğrusal amortisman yöntemi, azalan bakiyeler yöntemi, ve üretim miktarı yöntemlerini içerir. Doğrusal amortisman yönteminde, varlığın kalıntı değeri değişmediği sürece, amortisman gideri yararlı ömrü boyunca sabittir. Azalan bakiyeler yönteminde, amortisman gideri yararlı ömür boyunca azalır. Üretim miktarı yönteminde beklenen kullanım ya da üretim miktarı üzerinden amortisman ayrılır. İşletme, varlığın gelecekteki ekonomik yararlarının beklenen tüketim biçimini en çok yansıtan yöntemi seçer. Seçilen yöntem gelecekteki ekonomik yararların beklenen tüketim biçiminde bir değişiklik olmadıkça dönemden döneme tutarlı olarak uygulanır.