MERKEZİYETSİZ FİNANS nedir?
Merkeziyetsiz Finans, bir blokzinciri altyapısıyla desteklenen ve tamamen akıllı sözleşmeler eliyle, herhangi bir aracı kurum olmaksızın eşler arasında çalışan bir finansal platformdur.
Platform, merkeziyetsiz biçimde bireylerin kriptopara cinsinden borç alıp vermesi, farklı kriptovarlıkları alıp satması ve sigortalama gibi işlemleri yapabilmesine imkan tanır.
Geleneksel finansal piyasaların aksine, merkeziyetsiz finansta işlem yapabilmek için herhangi bir giriş engeli bulunmamaktadır. Yani somutlaştıracak olursak, yeterli miktarda paranız olsa dahi eğer banka istemezse bir mevduat hesabı açamazsınız, ya da teminatınız yeterli olsa dahi yine banka ya da diğer finans kuruluşları istemediği sürece kredi çekemezsiniz. Söz konusu piyasalardaki faiz oranları da yine merkez bankası öncülüğünde ilgili aracı kurumlarca tespit edilir.
Merkeziyetsiz finansta, yeterli kriptovarlığa yani teminata sahip herkes, hiçbir giriş engeli olmaksızın işlem yapabilir. Söz konusu merkeziyetsiz piyasada faiz oranı da yine tamamen akıllı sözleşme kontrolünde, arz ve talep dengesi çerçevesinde oluşur. Sistemde platformun kendisi dışında bir aracı olmadığı için işlemler eşler arası gerçekleşir ve tüm süreç akıllı sözleşmeler sayesinde yönetilir. Merkeziyetsiz finansta çoğu işlem doğrudan bir kriptovarlık kullanmak yerine stablecoinler eliyle gerçekleştirilir. Bu sayede kazanç veya kayıp net biçimde ortaya çıkabilmektedir. Öte yandan bireyler sahip oldukları farklı farklı kriptovarlıkları merkeziyetsiz finans uygulamalarına emanet ederek (vadeli mevduat hesabı gibi) bu varlıkların başkalarınca kullanılması sayesinde ortaya çıkan işlem ücretlerinden pasif gelir elde edebilirler.
Her ne kadar blokzinciri platformları sundukları yüksek güvenlik sayesinde hackerların ve diğer kötü niyetli kişi ya da kurumların sistemi bozucu davranışlarından kullanıcılarını korusa da merkeziyetsiz finans uygulamaları tamamen akıllı sözleşmeler eliyle yönetildikleri için birtakım güvenlik riskleri içermektedir. Söz konusu akıllı sözleşmeler blokzincirinde tutulduğu için dışarıdan müdahale imkanı bulunmamakla birlikte, bu akıllı sözleşmeleri hazırlayan kişilerin eksik bıraktığı ya da ihmal ettiği bir takım sözleşme içerisindeki açıklar nedeniyle kötü niyetli kişiler merkeziyetsiz finans platformlarında kullanıcıları ciddi zararlara uğratabilecek işlemler yapabilmektedir. İşte bu akıllı sözleşmelerin maddelerindeki açıklardan kaynaklanan zarar riski, hali hazırda merkeziyetsiz finansın da en büyük riski olarak görülmektedir.