STABLECOIN nedir?
Stablecoin, yani Türkçeleştirecek olursak sabit (çıpalanmış) para, blokzinciri altyapısı kullanılarak oluşturulan, merkeziyetsiz finans uygulamalarında kullanılan ve değeri başka bir varlığın değerine sabitlenen (çıpalanan) kriptografik varlıklardır.
Günümüzde en çok kullanılan çıpa ilişkisi dolar iledir. Yani 1Amerikan dolarına endekslenen stablecoin, en sık karşılaşılan türdür.
Stablecoinler, merkeziyetsiz finans uygulamalarındaki borç alıp verme ya da farklı diğer yatırım araçlarından yararlanmak isteyen kullanıcılar için, sabit değerli bir varlık sayesinde kolaylıkla işlem yapabilme kabiliyeti sağlamaktadır. Bir para birimi cinsinden borç alıp verme örneği üzerinden gidecek olursak, taraflar; borç alıp verdikleri paranın değerinin belirli olmasını isteyecektir. Eğer birine verdiğiniz borç karşılığında alacağınız paranın gelecekte verdiğiniz borçtan düşük olma ihtimali ortaya çıkarsa bu işlemi yapmaktan kaçınmanız olasıdır. İşte kripto varlıkların değerinin çok ciddi oynaklıklara, hızlı artış ve azalışlara maruz kalması sebebiyle bu varlıklar üzerinden finansal işlem yapmak da riskli ve hatta imkansız hale gelmektedir. Dolayısıyla değeri dolar ya da altına endekslenen bir kriptovarlık, merkeziyetsiz finansta ihtiyaç duyulan sabit değeri karşılayacak ve yatırıma elverişli bir atmosfer ortaya çıkaracaktır.
Söz konusu stablecoinlerin belirlenen bir varlığa yani örneğin dolara nasıl çıpalanacağına dair ise farklı stablecoinler farklı yöntemler uygulamaktadır. Hali hazırda en fazla işlem hacmine sahip olan ve en çok tercih edilen Tether ve USDC gibi stablecoinler, çıkarttıkları coinin değerini 1 dolara sabitleyebilmek için blokzinciri üzerinde arz ettikleri her bir coin için fiziksel dünyadaki şirket hesaplarında bir adet dolar ya da benzeri değerdeki varlık bulundurmakta ve dolayısıyla fiziksel varlıklardan oluşan bir hazineyle kriptoparanın çıpasını desteklemektedir.
Çok daha riskli ve deneysel olarak kabul edilen bir başka yöntem ise, ilgili sabitleme işlemini fiziksel bir hazine kullanmadan tamamen algoritmik olarak arz ve talebe dayalı biçimde yönetmeye çalışmaktır. Bu yöntemi kullanan stablecoinlerden en büyüğü Terra, geçtiğimiz dönemde çok hızlı bir şekilde dolar ile olan çıpasını piyasadaki yüksek hacimli hareketler sebebiyle kaybetmiş ve iflas etmiştir.
Stablecoinler, dijital dünyada merkez bankalarının faaliyetlerini üstlenmekte ve özünde merkez bankalarının itibari paralarını taklit ederek kriptografik olarak blokzinciri üzerinde merkeziyetsiz bir finansal piyasa oluşturmaktadır. Bu süreçten rahatsız olan merkez bankaları ise kendi dijital itibari paralarını çıkarmak üzere çalışmalarını sürdürmektedir.