Gri Liste’de bize düştü. Karası var kırmızısı var; Gri ’nin hangi tonundayız biliyoruz da açık tonuna bir adım kala gün sayıyoruz. 40 tondan 39’u ile ilgili yapılması gereken yapılmış, bir tane kalmış, ’’Kripto Para’’. Ama bakıyorum da herkes kripto para düzenlenecek dert bitecek hayalinde, Soner HOCA kırmış notu zaten !!!! Ne alaka demiş.
Asıl olan ne işimiz var bizim orada. G-20’de yer alacaksın, Dünya’nın sayılı ekonomilerinden birisi olma iddiasın da olacaksın ama Arnavutluk, Burkina Faso, Cayman Adaları, Kongo, Haiti, Jamaika, Ürdün, Fas, Panama, Senegal, Suriye vs ülkelerle aynı listeye gireceksin.
Mesele ülkenin ‘’İTİBAR’i”, bizse paranın peşinde koşuyoruz, para gelmezse çıkmayalım paradoksu. Listedeysen ‘’Kopil Para” değilsen ‘’İtibarlı Para’’, demek ki sorun orda değil meselenin ‘’itibar’’ meselesi olduğu kavranamadıkça, olaylara ‘’cüzdan bakış’’ zaviyesinden baktıkça listeye giriş-çıkış ‘’yo-yo diyetine’’ döner.
Ne demiş ÖZDEMİR ASAF;
Bütün renkler aynı hızla kirleniyordu
Birinciliği beyaza verdiler.
Beyaz bu kadar renk değiştirip kapkara olmuşken, ’’liyakatin” yerini ‘’İltimas’’, hukuk sisteminin yerini “mafya adaleti” almışken yasal güvencelerin kaybolan güvenirliği, ekonomik diplerken dağ gibi sorunlar yaratmışken, ’’Gri liste’den” çıkma bize ne sağlayacak? Ulema der ki; Kaynak sorunumuz var size sermaye gelir, yani her şeyimiz yabancı sermayenin gelmesi için uygun, bir ‘’gri liste’’ sorunumuz eksik. ’’Dostlar Alışverişte Görsün’’ düzenlemeleri ile meşhuruz, ’’Yasal Düzenlemeden’’ ziyade asıl olan ‘’Adalet’’.
Gelelim bizim gri listeden çıkma beklentimize
‘’2011 yılında, gri listeye giren TÜRKİYE gerekli düzenlemeleri yaptı ve Maliye bakanı Mehmet Şimşek zamanında 2014 yılında çıktı ve 7 yıl sonra 2021 kasım ayın da tekrar gri listeye girdi. Hazine Bakanı Mehmet Şimşek çıkmak için çabalıyor, dedik ya “Yo-Yo’’ diyeti.
“Gri Listeye‘’ alınırken; Kara Para Aklama ve Teröre karşı yeterince mücadele etmiyorsun demişler. Hatta bu konularda ABD Dişleri bakanlığı tarafından ‘’Birincil Riske Sahip Ülke’’ olarak kategorize edildiği unutulmamalı.
FATF’nin 21 Ekim 2021 tarihli basın açılamasının meali, Kara paraya karşı;
- Bankalar, altın ve mücevherat ve emlak sektöründe yeterli mücadele yok,
- Emlak sektörü kara paranın çamaşır makinası,
- Türkiye’de kripto varlık hizmet sağlayıcılarının kara parayı aklamayı önleme ve terörün finansmanı konusunda mücadeleci önlem almadıkları ve lisanslanmadıkları.
“Açıklamalarda yer almasa da BİST ve Futbol Kulüpleri de bu düzenlemelere tabi olmalı.”
Aslında ‘’Beklenti algısı’’ yaratılmamalı, ‘’Gri Liste’den” çıkınca memleketin ‘’Toplumsal Ahlak’’ notu artmayacak. Bu listeler doktor reçetesi ve ya zorlayıcı değil, reçeteyi uygularsan sağlığına kavuşup her türlü tıbbi yardımı alırsın yoksa hastalıklardan ölürsün, kimseye de “aman bu hastaya yanaşmayın” diyen yok.
Mesela IMF’e göre GSYİH’nın %3’ü oranın da doğrudan yabancı yatırımların da düşüş izlenmekte. Aslında öylemi; Gri listeye alındığımız 2011-2104 yılları arasında doğrudan yatırım tutarı (milyon dolar)
2011 – 16.176 $
2012 – 13.282 $
2013 – 12.457 $
2014 – 12.539 $
Tabloda görüldüğü üzere Türkiye’ye gelen doğrudan sermaye yatırımı ortalamalarda, yatırımcılar Türkiye gri listeden çıkıyor deyip gelmeyecekler. Gelmelerin sağlayıcı ev ödevimizi yapmayınca “Kopil Para’’ (örneğin 2023 ‘te net hata noksan rakamı 25 milyar dolar) ve ona bağlı organizasyonlarla boşluk dolmuş. ’’Kopil Para ’yı” getiren emlakta, borsada paranın izi olan her yerde söz sahibi olmuş. Toplumsal doku çürümüş, dolayısı ile “Gri Liste” hikâyenin küçük kısmı.
GRİ Liste’den çıkınca para gelir mi?
Gelir gelir de ‘’viritük para’’ gelir. Hasta eder ‘’Kopil para’ya” döneriz. Ev ödevlerimizi yapalım, 2000’li yıllar da olduğu gibi ‘’İtibarlı Para’’ gelsin.
Piyasaları nasıl etkiler, EMLAK ve BORSA’da ‘’kopil para’’ var mı?