BDDK’nın 100 bin dolar üstü işlemlerde valor uygulamasına gitmesine usta bir bankacıdan ilginç bir yorum geldi: Akbank eski genel müdür yardımcısı Kerim Rota, attılan taşın kurbağayı ürkütmeye deymediğini tweettir hesabında anlattı.
7 yıl çalıştığı Akbank‘tan Odeabank‘a genel müdür olmak için istifa eden ve daha sonra BDDK’nın onay vermediği iddia edilen usta bankacı, dövizdeki son yaşananları tweetir hesabından yorumladı.
Türkiye’nin en başarılı bankacıları arasında yer alan Kerim Rota, yaşananları 10 tweet ile anlattı.
Kerim Rota’nın en dikkat çeken tweeti ise BDDK’nın kararını “attığı taşın, kurbağayı ürkütmesine değmediği” benzetmesi oldu.
İşte Kerim Rota’nın yaşananları anlattığı o 10 tweet:
1) Ekonomide yatırımcının,tasarrufçunun ülkeye güvenini sağlayan “çıpalar” vardır.Bu çıpaları ekonomiyi yönetenler yaratmalıdır. Ne kadar çok tutmuş çıpanız varsa dalgalara karşı o kadar sağlam durursunuz.Çıpalarınız çözüldükçe sallanır,son çıpanın çözülmesi ile karaya vurursunuz
2) 2001 sonrası TCMB,BDDK,SPK,Rekabet Kurulu gibi kurumların ve kurulların özerkliği,şeffaflığı,Bütçe disiplini,seçim ekonomisi güdülmemesi türü çıpalar vardı.Tasarrufçunun Finansal sisteme ve Bankalara olan güvenini de kapsayan Finansal İstikrar çıpası da bunlardan biri idi.
3) Finansal İstikrar çıpası, 2001’de IMF ile beraber,Milli gelirin %25’ine varan maliyetle banka yapılanma ve sermayelendirme aksiyonu sonucunda atıldı. Vergi verenler ve emekçiler, ekmeğinden olma pahasına ileriki nesillerin refahı için bu fedakarlığa katlanmak zorunda kaldı.
4) “Yönetilen ve yönlendirilen Piyasalar” heveslisi yeni ekonomi yönetimi işbaşına geldiğinde, TCMB ve kısmen BDDK hariç özerk kurumların bağımsızlığı zaten ortadan kaldırılmıştı. Hukukun üstünlüğü ilkesi, seçim ekonomisi güdülmemesi türü alışkanlıklar terk edileli çok olmuştu.
5) İşe başlar başlamaz Bütçe disiplini lafını ağızlarından düşürmeyenler,son 10 yılın en büyük nominal ve oransal bütçe açığına imza attılar.Bütçe disiplini çıpası TCMB karının öne çekilmesi haberi ile 2019 başında tamamen ortadan kaldırıldı. Grafik, @turkeymonitor
.jpg)
6) TCMB kredibilitesi, kalan önemli çıpalardan biriydi.Zaman zaman faiz ve iletişim politikasında hata yapsa da hatasından sonunda döner, şeffaflığından ödün vermez, rezervlerine sahip çıkar anlayışı olduğundan,yabancı yatırımcının içeride kalmasını sağlayan çıpalardan biriydi.
7)Kamu bankalarına TCMB rezervlerinin şeffaf olmayan bir şekilde kullandırılması ve buna açıklama getirilmemesinin sonucu 30 yıldır sağlam duran bu çıpanın gevşemesi oldu.TCMB’nin bir seçim uğruna vergilerimizle biriktirilmiş net rezervlerinden vazgeçebileceği inancı yerleşti.
8) Zaten kredibilitesi daha az olan BDDK ise,emirle mevduat faizlerinin düşük tutulması,Swapla yabancılara TL vermenin yasaklanması, ” bu doları kim alıyor” araştırması,yandaş olmayanları engelleme, bazı kredilerin zorla yapılandırılması türü palyatif işlere memur edildi.
9) Sonuçta elde kalan Finansal İstikrar çıpasına umarız bir zarar verilmez derken,attığı taş ürküttüğü kurbağaya değmez türü işlere imza atılarak o da tehdit edilmeye başlandı.Dünkü gerçek kişilerin alımında 100.000 usd üstü valör uygulaması tam da bu tanıma uyan bir adım oldu.
10) Finansal istikrar azalması ne ödemeler dengesi,ne kredi krizine benzer.Çok yıkıcı ve dönüşü uzundur.Uluslararası veya kamu desteği olmadan başa çıkılmaz. 20 yıldır bu çıpa hiç test edilmedi,kamuda bu tecrübesi olan da kalmadı. Yönetenler, bu çıpayı korumakla hala yükümlüler.
