Ekonomik büyümenin öncü göstergesi olan imalat sanayi performansında en hızlı ve güvenilir referans kabul edilen İstanbul Sanayi Odası (İSO) Türkiye İmalat PMI (Satın Alma Yöneticileri Endeksi) anketinin Ekim 2021 dönemi sonuçları açıklandı. Manşet PMI, ekimde 51,2 ile üst üste beşinci ay eşik değer 50,0’nin üzerinde gerçekleşmekle birlikte eylül ayındaki 52,5 puandan geriledi.
Sektördeki yavaşlama belirtileri özellikle üretim ve yeni siparişlere ilişkin verilerde ön plana çıktı.
Her iki gösterge de yılın son çeyreğinin başlangıcında hız kaybetti.
Girdi temininde yaşanan zorluklar ve döviz kurlarındaki olumsuz dalgalanmalar aktiviteyi sınırladı ve üretim hacmi son beş ayda ilk kez azaldı. Söz konusu gelişmeler yeni siparişlerin de ılımlı düzeyde olmakla birlikte yavaşlamasına yol açtı. Firmalar yeni siparişleri kısıtlayan etmenler arasında özellikle elektronik parça tedarikindeki yetersizliklere işaret etti. Diğer yandan, toplam yeni siparişlerdeki görünümün aksine yeni ihracat siparişlerinde artış güçlü şekilde devam etti. Ekim ayında tedarik zincirlerindeki gecikmeler sektör içerisinde yaygın olarak devam etti ve teslimat süreleri Eylül ayına kıyasla daha yüksek oranda arttı. Tedarikçilerden gelen bildirimler, malzeme temininde zorluklar yaşandığı yönündeydi. Bunun yanı sıra nakliye sıkıntılarının ve mal ithalatında yaşanan sorunların da teslimat sürelerinin artmasında rol oynadığı ifade edildi. Arz kısıtları talep ve üretim hacimlerini sınırlamanın yanı sıra fiyat artışlarına da yol açtı. Girdi maliyetleri keskin bir şekilde arttı ve bu artış son üç ayın en yüksek oranında kaydedildi. Türk lirasındaki değer kaybı da girdi fiyatlarındaki yükselişin temel sebeplerinden biri oldu. Bunun sonucunda firmalar kendi satış fiyatlarını artırdı ve enflasyon oranı Eylül 2018’den beri en yüksek seviyeye ulaştı. Gelecekteki olası fiyat artışlarına ve ham madde arz kısıtlarına karşı güvenlik sağlama çabaları, girdi stoklarının aylık bazda üst üste üçüncü kez artmasına yol açtı. Söz konusu artışın hızı, Eylül’de kaydedilen 45 aylık rekor düzeyinin hemen altında kaydedildi.