Borsa İstanbul, rekorlar yılı olan 2022’de kredili işlemde de zirve yaptı. Kredili işlem yapan yatırımcı sayısı 40 bine, işlem tutarı 28 milyar liraya ulaştı.
Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği’nin (TSPB) 2022 yılı 9 aylık verilerine göre kredili işlem, yani kendi parasıyla değil aracı kurumlardan aldığı kredi ile işlem yapanların oluşturduğu hacim 22 milyar liraya ulaştı. Bu tutar, 2021 yılının neredeyse iki katına işaret ediyor. TSPB verilerine göre 2018 yılında kredili işlem hacmi 1.8 milyar lira iken, bu tutar 2019 yılında 2.8 milyar liraya yükseldi. 2020 yılında pandemiyle birlikte borsaya olan ilginin artmasıyla kredili işlem hacmi de 6.8 milyar liraya ulaşırken, 2021 yılında halka arzların da etkisiyle 11.4 milyar liralık kredili işlem hacmi kaydedildi. 2022 yılı ise kredili işlem hacmi bakımından tüm yılları geride bıraktı. EKONOMİ gazetesinin piyasa uzmanlarından aldığı bilgiye göre kredili işlem hacmi 2022 sonunda 28 milyar liraya çıktı. Yani bir önceki yılın 2.5 katına yükseldi.
Yatırımcılar nakitlerinin yanı sıra aracı kurumlarca kendilerine tahsis edilen kredi limitleri ve portföylerinde bulunan varlıkların teminat değerleri dahilinde ek hisse alım işlemini gerçekleştirebilmek için kredi kullanabiliyor. Kredi takasın ardından ikinci iş gününde otomatik olarak yatırımcıya tahsis ediliyor. Kredi tam iş günlerinde saat 1’e kadar ödendiğinde faiz işlemiyor. Aracı kurumlar genellikle limitleri 5 bin lira ve katları olmak üzere yatırım hesaplarındaki serbest bakiye ve portföy değerini dikkate alarak belirliyor. Bazı aracı kurumlarda ise varlıklarının 5 katına kadar gün içi pozisyon açılmasını sağlayacak kredi limiti tanımlanabiliyor. Genellikle ise asgari 50 bin lira olarak kredi limiti belirleniyor.
Krediye uygulanacak faiz oranı da piyasa uzmanlarının verdiği bilgiye göre günlük yüzde 2-4 arasında değişiyor. Aracı kurumların bilgilendirme yazılarına göre ise kredi hesabı şöyle yapılıyor: “Krediye uygulanacak faiz oranı, Borsa İstanbul Borçlanma Araçları Piyasası / Repo-Ters Repo Pazarı’nda oluşan en kısa vadeli repo işlemlerinin ağırlıklandırılmış ortalama faizi, Takasbank Para Piyasası’nda gerçekleşen en kısa vadeli işlemlerin ağırlıklı ortalama faizi ile Merkez Bankası bir haftalık repo borç verme faiz oranlarının karşılaştırılması ile tespit edilecek en yüksek faiz oranının 4 (çarpan) ile çarpılması suretiyle bulunan kredi faizi oranı.”
Kaynak: Ekonomim/Şebnem Turhan