Yakın zamanda halka arzlar borsa küçük yatırımcısının en çok gözlediği şey oldu. Ekim 2023 itibariyle 8 milyonu aşan bir yatırımcı grubu söz konusu. Bunların büyük çoğunluğu halka arzlar sebebiyle katılım gösteren kullanıcılar.
Maalesef finansal okuryazarlığın düşük olduğu ülkemizde, halka arzlara körü körüne katılım gösterilmekte. Bakın halka arz çok basit dille, bir şirketin paylarını organize bir piyasada halka satmasıdır. Böylece pay senetleri organize bir piyasada işlem görür ve borsa aktörleri şirketin paylarına sahip olabilir.
Burada oluşan asıl soru, bu halka arz olan şirketin hisse senedini kaç liraya alacağızdır. Borsada yakın zamanda müzakere yöntemi uygulanmadığı için, şirket ve halka arz eden kurum bir değerleme raporu hazırlayıp hisse fiyatını tespit ediyor, sonrasında da bunu yatırımcılara sunuyor. Zaten bu hisse fiyatının belirlendiği raporlar okunmadığı için körü körüne halka arzlara katılım gösteriliyor.
Peki bu şirketler bu para eder mi? Bu hisselere bu para verilmeli mi?
Halkımız manavdan 10-15 liraya 2 kilo domates alsa sorar kaç para bu kardeşim diye. Bir inceler çürük müdür, sert midir yumuşak mıdır. Ezilmiş midir, yeşil mi kırmızı mı diye didik didik eder domatesi. Ama iş hisse senedi almaya gelince, önüne ne sunulursa kabul ediyor insanımız maalesef.
Bu noktada finansal okuryazarlığın artırılması adına Karıncalar’a büyük iş düşmekte. Finansal okuryazarlığın artırılması ile yatırımcılar halka arz edilen şirketin hisse senedi fiyatının nasıl belirlendiği, ucuz mu pahalı mı olduğu, şirketin bir geleceği olup olmadığı gibi faktörleri göz önüne alarak yatırım yapmalılar.
Her meslekten ve her sosyo-ekonomik gruptan insan halka arzlara katılıyor. Herkesin dilinde “Abi şunu kaçtan sattın”, “Şu halka arz kaç tavan daha gider”…
Küçük yatırımcımız buradan aldıkları 300-500 liralık harçlığına bakıyor. Öte yandan birileri milyonlar milyarlar götürüyor. Diyeceksiniz ki “Ne var bunda, kazan-kazan işte. Herkes kazanıyor”…
Ama kazın ayağı öyle değil. Bu kadar halka arzın borsamıza orta ve uzun dönemde ciddi yük olduğu ve olumsuz etkilediği kanaatindeyim.
Borsadan ciddi işlem hacmi düşüşüne neden oluyor. Daha yüksek işlem hacmine ulaşabilecekken, piyasa etkinliği daha yüksek olabilecekken maalesef halka arzlara ayrılan kaynaklar yarardan çok zarar getiriyor.
Halka arz olan şirketlere bakın lütfen. İçlerinden ülkenin gururu, geleceği, altın çocuğu diyebileceğimiz 1 tane şirket var mıdır?
Bir Amazon olma, bir Apple olma potansiyeli gösteren 1 şirket var mı?
Neredeyse tamamı yakın zamanda iflas vermiş ve ucu ucuna yırtmış, ama hala etkilerini yaşayan (bunu gizleseler de ifade etmeseler de Karıncalar bilanço hareketlerinden defalarca yakaladı)…
Vermese bile borca batmış…
Halka arz olmasa en geç 1 yıl içerisinde borçlarını ödemeyeceği için tasfiyeye gitmek zorunda kalacak şirketler…
Şirketlerin daha kendine hayrı yok!! Kendine hayrı olmayan şirketlerin ülkeye ne faydası olacak, borsaya ne faydası olacak…
Remzi Özdemir başkanımız geçenlerde TÜYAP kitap fuarında, Karıncalar Platformu oturumunda dile getirdiği bir husus var…
İSO500’de yer alan ülkemizin en büyük, en güçlü şirketlerinden kaçı halka açık?
Bunların sorgulanması gerekiyor….
Bu sebeple halka arzlarda izahnamenin, fiyat tespit raporlarının ve şirketin incelenmesini şiddetle öneriyorum.
Fiyat tespit raporlarını incelediğimiz yazılarımızın devamı gelecek. Eğitici yazılarla raporların nasıl inceleneceğini de belirteceğimiz yazılarımızı bekleyiniz.
Sevgiyle kalın.